به نقل از «ایسنا»

بقعه عکاشا پس از نوسازی ثبت ملی می شود؟

تاریخ انتشار: ۱۱ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۸۰۷۶۵۹

ایسنا/گیلان گورستان روستای رودبرده سنگر، در سکوتی وهم انگیز فرو رفته بود و آرامگاه عکاشا، در وسط گورستان، یک بنای نوساز با کاشی های آبی است که درب آن هم قفل شده؛ از پشت شیشه، ضریحی را می بینم که دیگر شبکه ها و شمسه هایش چوبی نیست و جای آن ضریحی آهنی جاخوش کرده است.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان گیلان، ۲۲ شهریورماه طی مکاتبه ای خطاب به مدیرکل اوقاف و

رونوشت این نامه برای معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری، بنیاد مسکن گیلان و شهرداری رشت ارسال شده و آمده است «نظر به بررسی کارشناسان این اداره کل ساختمان تاریخی بقعه عکاشا به نشانی روستای رودبرده، شهرستان سنگر، بخش سنگر از نظر ویژگی های تاریخی - فرهنگی واجد شرایط ثبت در فهرست آثار ملی کشور می باشد و این اداره کل در نظر دارد اثر تاریخی مذکور را در فهرست آثار ملی کشور به ثبت برساند تا به موجب قوانین از گزند هرگونه آسیب و تخریب در امان باشد».

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

سه بنا به نام عکاشا یا عکاشه در کشور وجود دارد؛ «آرامگاه خواجه عکاشه» در شمال شهر آباده با ضریح چوبی و منبت کاری شده در استان فارس، «آرامگاه حضرت عکاشه» یکی از صحابه پیامبر(ص) با بنای قدیمی در روستای کاشتر در مسیر کامیاران به مریوان و همچنین «بقعه عکاشا» بنایی با معماری بومی گیلان در روستای رودبرده شهرستان سنگر سومین اثر است.

براساس ابلاغیه اداره کل میراث فرهنگی استان به جستجوی بقعه ای می روم که از زلزله سال ۱۳۶۹ رودبار و منجیل جان سالم بدر برده بود. در اثر بی بدیل «از آستارا تا استرآباد» دکتر منوچهر ستوده که سال ۱۳۴۲ منتشر شده است، تمام ساختمان هایی که جنبه مذهبی داشته، معرفی می شود. این نویسنده جمعا از ۴۲ بقعه در گیلان با معماری بومی و نقاشی های دیواری یاد می کند که عمدتا در شرق گیلان بوده اند؛ البته بقعه هایی در غرب و دیگر نقاط گیلان وجود دارد که معماری ویژه ای داشته و  فاقد نقاشی‌های مذهبی هستند.

محمدتقی پوراحمد جکتاجی در«هزار مزار گیلان» که سال ۱۳۶۱ پژوهش شده، شرح مختصری از این بقعه ها آورده و تعداد بقعه های حاوی نقاشی مذهبی را ۳۳ بقعه عنوان کرده است. 

بعد از زلزله سال ۱۳۶۹، بنای برخی از بقعه ها آسیب می بیند و اداره اوقاف و امور خیریه به بهانه نوسازی بسیاری از بقعه ها را تخریب می کند و با یکسان سازی ساختمان ها با گنبد و مناره، دیگر شاهد تفاوت نوع معماری بناهای مذهبی گیلان با دیگر نقاط کشور نیستیم. تنها بناهایی از تخریب و نوسازی در امان ماند که اداره کل میراث فرهنگی آنها را ثبت ملی کرد.

با دیدن رونوشت نامه مذکور، خرسند می شوم که یک بنای مذهبی در شهرستان رشت، حفظ شده است، اما وقتی در گورستان روستای رودبرده، بنای بقعه عکاشا را می بینم، بنایی نوسازی شده کوچک با گنبد مناره های طلایی که بیش از حد به سایز چهاردیواری آرامگاه بزرگ می نماید، این سوال را در ذهنم متصور می کند که آن بنای خشتی چهار ایوانه با ستون های چوبی و سقف سفالین چگونه به چنین بنای نافرمی بدل شده است؟!

گورستان روستای رودبرده سنگر، در سکوتی وهم انگیز فرو رفته بود و آرامگاه عکاشا، در وسط گورستان، یک بنای نوساز با کاشی های آبی است که درب آن هم قفل شده؛ از پشت شیشه، ضریحی را می بینم که دیگر شبکه ها و شمسه هایش چوبی نیست و جای آن ضریحی آهنی جاخوش کرده است

شهر گمشده کوهدم در دوره کیائیان، احتمالا بعدها شهر سنگر می شود. شهری که راه قدیم رشت به قزوین از آنجا عبور می کرد. با تغییر مسیر و ساخت آزادراه، بخش سنگر به لحاظ تردد از رونق می افتد. بنابراین انتظار می رفت در روستایی که در نقطه کور تردد قرار گرفته، تنها بنای میراثی اش سالم مانده باشد. براساس آنچه محلی ها می گویند و متنی که در کتیبه داخل بقعه وجود دارد، بنای آرامگاه عکاشا به سال ۹۲۰ هجری قمری برمی‌گردد. بنابراین، این بقعه صرف نظر از اینکه انتساب آن چقدر سندیت دارد، قدمت و توجه مردم را به این بقعه نشان می دهد.

محلی ها وی را صحابه پیامبر و برخی هم یکی از پسران امام موسی کاظم(ع) معرفی می کنند. براساس کاشی فعلی نگارش شده بر سردرب بنا، علی ابن عکاشا از نوادگان امام موسی ابن جعفر(ع) است.

اینکه اداره کل میراث فرهنگی گیلان، چگونه این بنای نوساز را واجد ارزش های تاریخی، فرهنگی دانسته و ثبت آن را به متولی بقعه های مذهبی یعنی اداره کل اوقاف و امور خیریه ابلاغ کرده، سوالی بود که از مدیرکل میراث فرهنگی می پرسم، اما ولی جهانی پاسخ می دهد «هنوز ثبت نشده و پرونده شناسایی و ثبت آن تشکیل شده است».

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: میراث فرهنگی تخریب بنای تاریخی استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی فرهنگی و هنری استانی شهرستانها استانی علمی و آموزشی استانی ورزشی هفته وحدت استانی سیاسی استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی فرهنگی و هنری استانی شهرستانها کل میراث فرهنگی اداره کل بقعه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۸۰۷۶۵۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

دو بنای همشکل در ایران و ترکمنستان را بشناسید

به گزارش خبرنگار مهر، دو بنای تاریخی در دو شهر و دو کشور هستند که شباهت زیادی دارند معماری دو بنا یکی در ترکمنستان و دیگری در شهر زنجان کشور ایران یکی از دهها ویژگی مشترک معماری، هنر و فرهنگی بین این دو کشور است.

آرامگاه سلطان احمد سنجر در شهر مرو کشور ترکمنستان واقع شده است این آرامگاه ۲۷ متر بلندی دارد و طول و عرض آن ۱۷ متر است. دیوارهای آن هم ۱۴ متر بلندی دارد ولی درون آن هیچ تزئیناتی ندارد. این آرامگاه یکی از بزرگترین مقبره‌های سلجوقی بوده و یک گنبد آبی با آجر لعاب هم داشته است. در کنارش مسجد و قصر و حیاط هم وجود داشته است.

در شهر زنجان نیز بزرگ‌ترین، قدیمی‌ترین، باشکوه‌ترین گنبد یا آرامگاه سلطان محمد خدابنده (اولجایتو) هشتمین سلطان مغول وجود دارد. این بنا اولین گنبد بزرگ آجری جهان است و ۴۸ متر ارتفاع دارد. گنبد از کاشی‌های فیروزه‌ای رنگ پوشیده و سقف داخل آن بالا با گچ‌بری‌ها و آجرهای رنگارنگ تزئین شده است.

هر دو بنا آرامگاه هستند. یکی مقبره هشتمین سلطان مغول در زنجان و دیگری نهمین سلطان امپراتوری سلجوقی در مرو. هر دو در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده‌اند.

بنای گنبد سلطانیه با الهام از معماری مقبره سلطان سنجر سلجوقی در دوره ایلخانی ساخته شده است. با این تفاوت که مقبره سلطان سنجر دارای پلان مربع است در حالی که سلطانیه هشت ضلعی ساخته شده است.

مقبره سلطان سنجر سلجوقی فارغ از تزئینات است اما گنبد سلطانیه با کتیبه‌ها و نقوش هندسی مختلف آراسته شده است.

همچنین هر دو بنا گنبد دو پوسته آجری دارند، در نمای بیرونی دو بنا نیز شباهت‌هایی دیده می‌شود.

کد خبر 6089699 فاطمه کریمی